ORMANSIZLAŞMA

 

Ormanlar dünyada yaklaşık 4 milyar hektar alan ile toplam arazinin %31’ini kaplıyorlar.

 Bu oran her ne kadar yüksek görünse de toplam orman kaybı 1990-2000 yılları arasında yılda 8,3 milyon hektar, 2000-2010 yılları arasında ise yılda 6,2 milyon hektar düzeyinde gerçekleşti.

Ormansızlaşma hızı azalma eğiliminde olmasına rağmen 2012’den itibaren Brezilya Amazonları’nda ormansızlaşma hızı %36 arttı.

Brezilya, Ağustos 2014-Temmuz 2015 arasındaki dönemde bir önceki yıla oranla ormansızlaşma hızında görülen %24 artışla 6207 kilometrekare orman alanını kaybetti.

 Tarımsal alanın genişlemesi, besi hayvancılığı için arazi ihtiyacı, mera bozulumu, enerji ve madencilik gibi hafriyatçı yatırımlar ve ahşap sanayisinin artan talepleri gibi sebeplerle yoğunlaşan ormansızlaşma ve orman bozulumu kaynaklı seragazı salımları, iklim değişikliğine sebep olan küresel salımların %17-18’inden sorumludur.

 Bir yandan fosil yakıt kaynaklı enerji üretimi, ulaştırma ve endüstriyel süreçler atmosferdeki karbondioksit miktarını hızla artırırken, fotosentez ile karbondioksiti atmosferden uzaklaştıran yutak alanları niteliğindeki ormanların bozulumu çeşitli mekanizmalarla kontrol altına alınmaya çalışılıyor.

 REDD+, 2005’te Montreal’de düzenlenen BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 11. Taraflar Toplantısı’nda (COP11) küresel iklim rejimine giren piyasa-temelli mekanizmalardan biridir.

 REDD+ ormansızlaşmadan ve orman bozulumundan kaynaklanan emisyonların azaltımı konularına odaklanırken başta tropik ormanlar olmak üzere ormanların karbon stoklarının artırılmasını ele alıyor.

REDD+ hem ulusal strateji, plan, politika ve tedbirlerin belirlenmesi, hem bu alanda kapasite geliştirilmesi ve teknoloji transferi sağlanması, hem de ormansızlaşma karşıtı faaliyetlerin getirdiği karbon azaltım miktarlarının ölçülmesi, raporlanması, doğrulanması (MRV) aşamalarından oluşuyor.

REDD+ en temelde, ormansızlaşmanın ve orman bozulumunun önlenmesi yoluyla engellenen her birim karbondioksit salımı için bir fiyat belirlenerek karbon piyasalarıyla veya doğrudan transferler yoluyla bu projelerin finanse edilmesi anlamına geliyor.

Bu finansal araçların en bilinenlerinden biri olan Dünya Bankası’nın Orman Karbon İşbirliği Fonu gelişmekte olan ülkelerde ormansızlaşmayı engellemek için finansal destekler sunuyor.

Toplam sermayesi 850 milyon ABD doları olan bu fon her ne kadar Bali’de gerçekleşen COP13’te yürürlüğe konduysa da karbon azaltımı konusunda etkili bir performans sergileyemeyen fonun günümüz itibariyle geleceği belirsizdir.

 BM kapsamında benzer başka bir inisiyatif olan UN-REDD fonunun 2016-2020 yılları arasında proje finansmanı için 200-300 milyon ABD dolarına ihtiyacı olduğu açıklanmasına rağmen Norveç, AB, Danimarka, Japonya, Lüksemburg ve İspanya’nın katkı sağladığı fonda Haziran 2016 itibariyle biriken miktar yalnızca 15 milyon ABD doları seviyesindedir.